هشدار بحران کم آبی
آب عنصری اساسی برای زندگی و ادامه حیات همه موجودات زنده است و اساس پایداری زندگی در کره زمین است. در قرن حاضر مسئله آب یکی از چالش های مهم است که باعث ایجاد تحولات وسیعی درکل جهان شده است. در دهه های اخیر موضوع آب و چالش های مربوط به کمبود آب موضوع اصلی مذاکرات بین المللی قرار گرفته است به طوری که کارشناسان بر این باورند جنگ های آینده جنگ بر سر مسائل آب است.
کشور ایران نیز مانند بسیاری از کشورهای جهان با مسئله کمبود آب مواجهه است که در سال های اخیر این مشکل اهمیت بیشتری پیدا کرده است. در این مقاله سعی می کنیم به بحران کم آبی و راه های مقابله با آن بپردازیم.
بحران آب در جهان
در حال حاضر کمبود آب کل قاره های جهان را شامل می شود. استفاده از آب در قرن اخیر درجهان به دلیل افزایش بیش از دو برابری جمعیت در حال افزایش بوده و با توجه به شرایط اقلیمی و کاهش بارندگی ها و کاهش دسترسی به منابع آب شیرین کل کشورهای جهان با معضل کم آبی روبرو هستند.
بحران کم آبی در کشورهایی با جمعیت بالا و شرایط آب وهوایی خشک جدی تر بوده و این امر ممکن است در آینده سبب مهاجرت اجباری میلیون ها نفر شود. در کشورهای پیشرفته با مدیریت صحیح منابع آبی و وضع قوانین و مقررات وارائه راهکارهای مدیریتی، گام های موثری در این خصوص برداشته اند.
کمبود آب در ایران
یکی از چالش های مهم زیست محیطی در خاورمیانه و کشور ایران بحران کم آبی است. با توجه به کمبود منابع آبی و کاهش بارندگی ها و شرایط آب وهوایی کشور ایران و عدم مدیریت صحیح در حوزه آب، امروزه شاهد مشکلات دیده ای در این حوزه هستیم.
بعد از عامل جمعیت، آب دومین چالش جدی بشر است. امروزه کل جهان با مشکل کمبود آب مواجهه هستند و کشورهایی مثل ایران به دلیل شرایط اقلیمی با سرعت بیش تری به سوی کم آبی پیش می رود. در ایران ریزش های جوی منبع اصلی تامین منابع آبی است که این میزان بیش از 143 میلیارد متر مکعب است. از این میزان حدود 71% به صورت تبخیر از دسترس خارج شده و تنها بخش کوچکی از آن معادل 88.5 میلیارد متر مکعب آن جهت مصارف کشاورزی، صنعت و شرب استفاده می شود.
منابع آبی در ایران محدود و بارندگی تقریبا یک سوم تا یک چهارم متوسط بارندگی در جهان است و وجود خشکسالی های مکرر در کشور و عدم استفاده صحیح از منابع آبی در بخش های کشاورزی و صنعت از دلایل ایجاد بحران کم آبی است.
دلایل ایجاد بحران کم آبی و راه های مقابله با آن
بحران کم آبی در ایران دلایل مختلفی دارد که در زیر به این دلایل و راه حل های آن اشاره می کنیم:
مدیریت صحیح آب در بخش کشاورزی
کشاورزی ناکارآمد و بهره وری بسیار پایین این بخش یکی از دلایل بحران کم آبی در ایران است. بخش كشاورزي بيشترين سهم آب مصرفي را به خود اختصاص مي دهـد. سـهم آب مصرف شده در بخش كشاورزي در منطقه خاورميانه و قاره آفريقـا بـه ترتيـب 84 و 82 درصـد اسـت، در ايران 92 درصد آب مصرفي در بخش كشاورزي استفاده مي شود.
در شرایط کنونی راندمان آب در بخش کشاورزی در ایران کمتر از 35 درصد است که به دلیل آبیاری های غیر اصولی و سنتی است. با استفاده از روش های آبیاری قطره ای و یکپارچه میتوان راندمان را در این بخش افزایش داد.استفاده از منابعی مانند فاضلاب تصفیه شده و کاشت محصولاتی با نیاز آبی پایین می تواند به عنوان یک راهکار جایگزین جهت کاهش مصرف آب شیرین در بخش کشاورزی باشد.
بازیافت و استفاده مجدد از فاضلاب
یکی از راهکارهای مهم و کاربردی تصفیه فاضلاب و استفاده مجدد از آن دربخش صنعت و کشاورزی است.با استفاده از سیستم های تصفیه فاضلاب در صنایع و تصفیه و استفاده مجدد از آن می توان در مصرف آب صرفه جویی کرد و همچنین از آلودگی محیط زیست جلوگیری کرد.
مدیریت منابع آبی با تصفیه آب و استفاده از آب شیرین کن
مصرف زیاد آب در بخش کشاورزی و برداشت بی رویه از منابع زیرزمینی باعث افت سطح ایستایی آب شیرین می شود. با پایین آمدن سطح آب شیرین زیرزمینی، آب های شور به سمت آب های شیرین هدایت شده و باعث نامطلوب شدن کیفیت آب می شود. جهت افزایش کیفیت آب و اسنفاده از آن بهتر است از سیستم های تصفیه آب و شیرین کن های صنعتی RO استفاده شود.
اصلاح و مدیریت شبکه آبرسانی
در شبکه آبرسانی و توزیع آب به دلیل فرسوده بودن و استفاده از تجهیزات نامناسب حدود 30% اتلاف و نشتی آب داریم که این مقدار با توجه به بحران کم آبی که امروزه با آن مواجهه هستیم رقم بالایی است. با مدیریت و تعویض تجهیزات فرسوده می توان از این اتلاف آب شیرین جلوگیری کرد.
اصلاح سیستم توزیع آب و جداسازی آب شرب و غیر قابل شرب
یکی از مشکلات مدیریتی در حوزه آب در ایران استفاده از آب تصفیه شده و قابل شرب جهت آبیاری فضای سبز و مصارف غیر شرب است. در بسیاری از کشورهای پیشرفته آب قابل شرب و غیر قابل شرب را جداسازی می کنند. این امر باعث کاهش هزینه های مربوط به تصفیه آب شده و مدیریت منابع آبی را تسهیل می کند.
استفاده از سیستم لوله کشی مجزا در منازل و جداسازی فاضلاب سیاه از فاضلاب خاکستری و استفاده مجدد از فاضلاب خاکستری جهت آبیاری و استفاده مجدد از آن در فلاش تانک ها تیز می تواند یک راهکار مدیریتی جهت کاهش بحران کم آبی باشد.
آموزش و اصلاح الگوی مصرف
رشد جمعیت ، گسترش شهرنشینی ، افزایش سطح رفاه و فرهنگ زندگی مردم ، توسعه کشاورزی و صنایع سبب افزایش تقاضای آب شده است . با توجه به اهمیت موضوع کم آبی در سطح ملی و بین المللی توجه به فاکتورهای موثر بر میزان مصرف بهینه آب در بخش های مختلف از جمله مصرف خانگی و کشاورزی از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد.
متأسفانه در کشور ما هنوز استفاده مطلوب از آب به شکل یک فرهنگ جایگاه خود را پیدا نکرده است مجموعه اقداماتی که تا کنون در کشور در ارتباط با تأمین آب انجام شده عمدتاً در زمینه مدیریت تولید و عرضه آب بوده و کمتر به مصرف توجه گردیده است.
جهت اصلاح الگوی مصرف لازم است آموزش هایی توسط رسانه ها، آموزش پرورش، نهادهای اجتماعی در قالب کلیپ های آموزشی، توزیع بروشورهای آموزشی انجام شود و ضرورت صرفه جویی در مصرف آب و حفظ منابع آبی و خطرات و بحران های مربوط به کمبود به صورت شفاف آموزش داده شود.
4 دیدگاه دربارهٔ «بحران کم آبی در ایران و راه های مقابله»
سلام وعرض ادب واحترام ، ممنون از فعالیت شما خارج از فعالیت کاری و شغلی ،از اینکه به فکر آب وکم بود وسلامت آب هستید
دو مورد را ذکر می کنم ،مصرف آب بطور نادرستی صورت می گیرد مثلا نظافت چی ها را رسد کنید بببینید چگونه آب را هدر می دهند ،سازندگان ساختمانی و … دیگر اینکه اگر گذشته ای نباشد ،آیندهای نیز نخواهد بود ! ما این جهان را از گذشتگان به ارث برده ایم(دگران کاشند وما خوردیم ،ما بکاریم دگران نیز بخورند سیف
سلام وقت بخیر
جهت اصلاح الگوی مصرف آب بایستی فرهنگ سازی شود و مردم باید به این آگاهی برسند که منابع آب قابل دسترس با توجه به شرایط اقلیمی و عدم مدیریت صحیح منابع آب رو به کاهش است و این یک زنگ خطر جدی می باشد.
اگه دولت بخواد قیمت برق رو کم کنه مردم از کولر گازی استفاده کنند میدونید روزانه چقدر اب صرف کولر آبی میشه…..
با سلام چند مورد است که حتی در بعضی کشورها مشاهده شده ولی هیچگونه تحقیقاتی خصوصا پزشکی در این موارد نشده اول فلزات سنگین محلول دوم اضافه کردن مواد به آب برای امکان تصفیه آب و باقی ماندن مقداری از آنها در آب تصفیه شده . سوم استفاده از آن آبها در کشاورزی ، مصرف عادی مردم و صنعت که در نهایت محلولها به آب‌های زیر زمینی نفوذ پیدا کرده و جدا نمودن آنها از آب‌های زیر سطحی زمین امکان پذیر نیست .
در تحقیقات پزشکی تا کنون مشخص شده که اکثر بیماری‌های صعب‌العلاج و در واقع بیماری‌هایی که در اثر تغییر نوع و وظیفه سلول‌ها بوجود می‌آیند راه حلی برای آن پیدا نشده چنانچه تمایل داشته باشید در این خصوص توضیحات بیشتری عرض میکنم