مهمترین قسمت در نگهداری ماهی آکواریوم، انتخاب منبع مناسب آب می باشد. برای راه اندازی یک آکواریوم خانگی و یا تعویض آب، به یک منبع قابل اعتماد و مطمئن از آب نیاز داریم. از آنجایی که ماهی ها موجودات حساسی هستند، برای سالم ماندن به یک محیط تمیز و ایده آل نیاز دارند و در صورتی که منبع آبی مناسبی برای آنها انتخاب نشود، به سرعت از بین می روند. بیشتر مردم بر این باور هستند که انتخاب یک منبع آبی تمیز و شفاف کافی است، در حالیکه در آب شفاف هم مواد شیمیایی و مضری وجود دارد که برای ماهی سمی بوده و سبب مرگ آنها می شود.
در این مقاله به بررسی منابع مختلف آبی برای آکواریوم، آب معدنی برای آکواریوم و خصوصیات هر یک می پردازیم تا بدانیم کدام منبع آبی برای آکواریوم مناسب تر است.
اهمیت بررسی و آزمایش منبع آبی برای آکواریوم
قبل از هر چیز بایستی این نکته را در نظر داشت که قبل از پر کردن آکواریوم با هر منبع آبی، ابتدا آن را باید آزمایش کرد. کیفیت آب، نقش اصلی و تعیین کننده ای در زنده ماندن و یا از بین رفتن ماهی ها دارد. از روی ظاهر آب نمی توان با اطمینان در مورد کیفیت آب اظهار نظر نمود. آب حاوی املاح و نمک هایی است که در آب حل شده اند که برخی از این املاح برای ادامه حیات ماهی مفید و ضروری بوده و برخی دیگر باعث به خطر افتادن حیات ماهی ها می شود. ماهی ها با آب هایی که دارای شرایط ایده ال نیستند، سازگاری پیدا می کنند ولی ممکن است که مدت طولانی زنده نمانند و یا از تولید مثل خود داری کنند.
بنابراین مهمترین وظیفه شما به عنوان نگهدارنده ماهی، نظارت و کنترل آب آکواریوم می باشد. متاسفانه تا زمانی که آب آکواریوم را آزمایش نکنیم نمی توانیم از کیفیت و میزان املاح آن اطمینان پیدا کنیم. تست و آزمایش آب آکواریوم، یک تست سریع و ارزان است که به کمک یک کیت آزمایش آب آکواریوم می توان این کار را انجام داد.
تست هایی که برای سنجش آب آکواریوم انجام می شود شامل موارد زیر می باشد:
- اندازه گیری سطح آمونیاک : حد مجاز صفر
- اندازه گیری سطح نیتریت : حد مجاز صفر
- اندازه گیری سطح نیترات : حد مجاز 10 ppm یا کمتر
- اندازه گیری سطح فسفات : حد مجاز 0.05 ppm یا کمتر
پس از آزمایش منبع آبی، در صورتی که برخی از پارامتر ها بیش از حد مجاز بود، هیچ جای نگرانی نیست، در این حالت می توان برای بهبود کیفیت آب از برخی از محصولات استفاده نمود. به عنوان مثال برای حذف آمونیاک می توان از ماده purigen و یا برای افزایش سختی کربناته از بافر قلیایی استفاده نمود.
هر منبع آبی را قبل از استفاده در آکواریوم بایستی آماده سازی نمود و شرایط مناسب برای ماهی را فراهم کرد. نتایج آزمایشات ما را راهنمایی می کنند که چگونه آب را، سالم سازی نمود و یا اینکه بایستی منبع آب دیگری را انتخاب کرد.
مهمترین عامل در سلامت ماهی، کیفیت آب آکواریوم است، بنابراین ضروری است که منبع آب را به درستی انتخاب کرده و آن را به روشی مناسب تصفیه کنیم.
آب لوله کشی (آب شیر)
آب لوله کشی یا آب شیر، متداولترین و در دسترس ترین منبع آبی است که می توان برای آکواریوم آب شیرین استفاده نمود. آب شیر یک منبع ارزان و قابل دسترس برای پر کردن آکواریوم می باشد. کیفیت آب لوله کشی در مناطق، مختلف می باشد و در صورتی که از کیفیت آب شیر منطقه خود اطمینان کامل ندارید، می توانید از فروشگاه فروش و پروش ماهی زینتی منطقه خود راهنمایی بگیرید. زیرا آنها سالهاست که از این منبع آبی استفاده می کنند و قطعا راهنمایی های مفیدی می توانند به شما داشته باشند.
قبل از استفاده از آب شیر برای آکواریوم بایستی میزان سختی کربناته، سختی کل، نیترات و میزان pH آن را آزمایش کرد تا از کیفیت آب مطمئن شویم.
آیا استفاده از آب شیر برای آکواریوم بی خطر است؟
آب شیر، در دسترس ترین منبع آبی برای آکواریوم است و تنها کاری که بایستی قبل از استفاده از آن انجام داد، کلر زدایی آب است. در آب لوله کشی برای گند زدایی و از بین بردن میکروب ها و عوامل بیماریزا، به آب کلر یا کلر آمین اضافه می شود. مواد گند زدا، باکتری ها و سایر میکروب ها را از بین می برند. وجود کلر موجود در آب، برای ماهی ها یک مشکل است. داخل آکواریوم میکروب های مفیدی وجود دارند که برای زنده ماندن و سلامت ماهی ها مفید هستند. آب حاوی کلر این میکروب ها را از بین می برد. بنابراین قبل از استفاده از آب شیر برای آکواریوم بایستی کلر موجود را با اضافه کردن مواد کلر زدا از بین ببریم و یا آب را 24 ساعت درون مخزنی نگهداری کنیم تا کلر آن از بین برود.
آب معدنی برای آکواریوم
آب معدنی یا آب بطری شده، بسته به نوع آب به انواع مختلفی تقسیم می شوند. آب معدنی ممکن است آب چشمه یا آب تصفیه شده توسط سیستم اسمز معکوس باشد که هر کدام دارای مشخصات و ویژگی های متفاوتی هستند.
قبل از استفاده از آب معدنی برای آکواریوم بایستی آن را آزمایش کرد و در صورتی که مناسب بود، میتوان آن را استفاده کرد.
آب معدنی یا آب بطری شده دارای آلودگی کمی هستند و از آنجایی که که برای مصارف شرب تولید شده اند، قیمت بالایی دارند.
استفاده از آب معدنی برای آکواریوم به دلیل گران بودن و حذف برخی از املاح معدنی، منبع مناسبی نمی باشد. در صورت استفاده از آب معدنی و بطری شده بایستی عمل کلر زدایی را نیز انجام دهیم.
آب تصفیه شده به روش اسمز معکوس
دستگاه تصفیه آّب به روش اسمز معکوس، یک منبع آبی است که به بررسی آن می پردازیم. آب تصفیه شده به روش اسمز معکوس، آبی است که املاح و آلاینده های آن توسط غشایی که دارای منافذ بسیار ریز است، جداسازی و حذف می شود. غشای سیستم RO به دلیل منافذ بسیار ریز اجازه عبور باکتریها و املاح موجود در آب را نمی دهد و تا 99-90% از آلودگی آب را کامل حذف می کند. سیستم اسمز معکوس به قدری در جداسازی املاح و آلاینده های آب موثر عمل می کند که تمام املاح مفید و مضر که در آب است را، تا حدود زیادی حذف می کند.
برخی از این املاح که توسط سیستم RO حذف می شوند برای سلامتی و حفظ حیات ماهی ها ضروری هستند. بنابراین در صورتی که از آب تصفیه شده به روش اسمز معکوس RO، بخواهیم برای آکواریوم استفاده کنیم بایستی مواد معدنی مورد نیاز برای حیات و رشد ماهی را به آب اضافه کنیم.
نتیجه گیری
در این مقاله برخی از منابع آبی و خصوصیات آن را برای استفاده در آکواریوم شرح دادیم، که هر یک دارای مزایا و معایبی می باشند. بایستی توجه داشت که در صورت انتخاب هر منبع آبی برای آکواریوم، تست و آزمایش آن، مهم ترین و ضروری ترین اقدامی است که بایستی قبل از مصرف انجام شود. کیفیت آب، مهم ترین عامل در زنده ماندن و یا از بین رفتن ماهی ها است. و انتخاب یک منبع آب مناسب می تواند حفظ و نگهداری کیفیت آب را ساده تر کند.
