فهرست مطالب

فاضلاب صنعتی، فاضلابی است که در عملیات ساخت و تولید محصولات صنعتی تولید می شوند که بسته به نوع صنعت دارای آلاینده های گوناگونی هستند. تصفیه فاضلاب صنعتی به دلیل دارا بودن بار آلی بالا و وجود مواد سمی و آلاینده قبل از تخلیه به محیط زیست و آب های پذیرنده بایستی انجام گردد.

تصفیه فاضلاب صنعتی چیست؟

تکنولوژی تصفیه فاضلاب های صنعتی در برگیرنده فرآیندهای فیزیکی، شیمیایی، بیولوژیکی می باشد. با استفاده از این روش ها می توان فاضلاب هاب صنعتی را تصفیه کرد. برای حذف آلاینده ها و اطمینان از انطباق کامل صنایع با استانداردهای منطقه ای تصفیه فاضلاب صنعتی مورد نیاز است. تصفیه فاضلاب همچنین با امکان استفاده مجدد از آب در فرآیندهای صنعتی و به حداقل رساندن هزینه های پردازش پسماند، به شرکت ها کمک می کند تا در هزینه های خود صرفه جویی کنند.

تصفیه شیمیایی فاضلاب صنعتی

در تصفیه شیمیایی (روش شیمیایی در تصفیه فاضلاب)، مواد خطرناک و سمی موجود در فاضلاب به موادی با درجه خطرآفرینی کمتر تبدیل می شوند. در این راستا از فرآیند های مختلفی مانند اکسیداسیون و احیا، خنثی سازی، انعقاد و فلوکولاسیون و انعقاد الکتریکی به منظور تصفیه شیمیایی فاضلاب استفاده می شود.

تصفیه بیولوژیکی فاضلاب صنعتی

در تصفیه بیولوژیکی فاضلاب صنعتی از میکروارگانیسم ها برای تجزیه مواد آلی موجود در فاضلاب استفاده می شود. در تصفیه فیزیکی از روش هایی چون جداسازی بر اساس جرم حجمی مواد، تغییر فاز سیستم، تصفیه حرارتی و .. استفاده می شود. با توجه به مطالب فوق انتخاب روش و نوع تصفیه، به طور کامل به نوع فاضلاب صنعتی بستگی دارد. به طوری که ممکن است یک روش برای یک نوع فاضلاب بسیار کارآمد باشد ولی در مورد فاضلاب دیگر دارای راندمان مناسبی نباشد.

انواع فاضلاب صنعتی

فاضلاب صنعتی دارای منابع مختلفی می باشد و هر صنعت با توجه به میزان آب مصرفی و مکانیسم خط تولید دارای فاضلاب صنعتی با کمیت و کیفیت های متفاوتی هستند. در زیر به بررسی فاضلاب صنعتی برخی از صنایع می پردازیم :

فاضلاب صنایع لبنی

صنایع لبنی شامل صنایع فرآوری شیر خام به محصولاتی مانند شیر مصرفی، کره، پنیر، ماست، شیر تغلیظ شده ، شیر خشک (پودر شیر) و بستنی می باشد که با استفاده از فرآیندهایی مانند خنک سازی ، پاستوریزاسیون و همگن سازی است. محصولات فرعی معمولی شامل دوغ، آب پنیر و مشتقات آن است. پساب های لبنی حاوی قندها و پروتئین های محلول، چربی ها و احتمالاً بقایای مواد افزودنی هستند.

میزان بار آلی BOD فاضلاب صنایع لبنی 0.8 تا 2.5 کیلوگرم در هر تن شیر تصفیه نشده است و میزان COD فاضلاب صنایع به طور میانگین 1.5 برابر میزان BOD می باشد. جامدات معلق در پساب صنایع لبنی 100 تا 1000 میلی گرم در لیتر متغیر است. میزان غلظت فسفر بین 10 تا 100 میلی گرم در لیتر و میزان نیتروژن در حدود 6% مقدار BOD می باشد.

فرآوری محصولات خامه، پنیر، آب پنیر و کره منبع اصلی ایجاد BOD فاضلاب صنایع لبنی می باشد. فاضلاب صنایع لبنی همچنین ممکن است دارای عوامل بیماری زا باشند که در حین عملیات تولید محصولات لبنی و یا در شیر خام وجود دارد که بایستی قبل از تخلیه به محیط حذف گردد.

فاضلاب صنایع کاغذ سازی

صنعت کاغذ یکی از قدیمی ترین صنعت های جهان است. اهمیت اقتصادی-اجتماعی کاغذ برای توسعه کشور ارزش خاص خود را دارد زیرا ارتباط مستقیمی با رشد صنعتی و اقتصادی کشور دارد. تولید کاغذ به آب و انرژی بالایی نیاز دارد. صنعت کاغذ سازی یک فرآیند بسیار آلاینده است و نیاز به سرمایه گذاری قابل توجهی در تجهیزات کنترل آلودگی دارد. آسیاب کاغذ یک بخش عمده صنعتی است که در فرآیند تولید از مقدار زیادی مواد لیگنو سلولزی و آب استفاده می شود و باعث آزاد شدن اسیدهای لیگنوسولفونیک کلر، اسیدهای رزین کلر، فنل های کلر شده و هیدروکربن های کلر در پساب می شود.

حدود 500 ترکیب آلی کلر دار مختلف از جمله کلروفرم، کلرات، اسیدهای رزین، هیدروکربن های کلر، فنل ها، کاتکول ها، گایاکول ها، فوران ها، دیوکسین ها، سرینگول ها، وانیلین ها و غیره شناسایی شده اند. این ترکیبات در نتیجه واکنش بین لیگنین باقی مانده از چوب الیاف و ترکیبات کلر که برای سفید شدن کاغذ استفاده می شود، تشکیل می شوند. ترکیبات رنگی و هالوژن های آلی قابل جذب (AOX) که از کارخانه های کاغذ سازی آزاد می شوند، مشکلات زیادی را ایجاد می کند.

خمیر چوب و تولید محصولات کاغذی مقدار قابل توجهی از آلاینده ها را تولید می کند دارای میزان (BOD) تقاضای اکسیژن بیوشیمیایی، (COD) تقاضای اکسیژن شیمیایی، جامدات معلق (SS)، سمیت و رنگ بالایی می باشد. تخلیه پساب های تصفیه نشده به آب های پذیرنده برای موجودات آبزی خطرناک بوده سبب اثرات جهش زا و اختلال فیزیولوژیکی شدیدی در آنها می شود.

فاضلاب صنایع فولاد و آهن

فرآوری آهن از سنگ معادن در طی واکنش های شدیدی که در کوره های بلند رخ می دهد، تولید می شود. آب های خنک کننده به طور حتم با محصولات به خصوص آمونیاک و سیانور آلوده می شوند. تولید کک از زغال سنگ در کارخانه های کک سازی نیز به خنک سازی آب و استفاده از آب در جداسازی محصولات جانبی نیاز دارد. فاضلاب تولیدی شامل محصولات گازدهی مانند بنزن، نفتالین، آنتراسن، سیانید، آمونیاک، فنل ها، کرسول ها همراه با طیف وسیعی از ترکیبات آلی پیچیده تر است که در مجموع به عنوان هیدروکربن های معطر چند حلقه ای (PAH) شناخته می شوند.

تبدیل آهن یا فولاد به ورق، سیم یا میله به مراحل تبدیل مکانیکی گرم و سرد نیاز دارد که به طور مداوم از آب به عنوان روان کننده و خنک کننده استفاده می شود. آلاینده ها شامل روغن های هیدرولیک و ذرات معلق هستند.

تصفیه نهایی محصولات آهن و فولاد قبل از عرضه برای فروش، غوطه ور سازی در اسید معدنی قوی برای از بین بردن زنگ زدگی و آماده سازی سطح برای قلع یا کروم یا سایر پوشش دهنده های سطح مانند گالوانیزه یا رنگ آمیزی است. دو اسیدی که معمولاً استفاده می شوند اسید کلریدریک و اسید سولفوریک هستند. فاضلاب این بخش شامل آب شستشوی اسیدی و اسید می باشد. در برخی از کارخانه های فولاد سازی بازیافت اسید انجام می شود به ویژه اگر از اسید کلریدریک استفاده شود. در حین عملیات تولید مقدار زیادی سولفات آهن یا کلرید آهن باقی می ماند که بایستی به طرز صحیحی دفع گردد. فاضلاب صنعتی صنایع فولاد سازی علاوه بر آلاینده های فوق دارای مقدار زیادی چربی محلول نیز هستند که بایستی تصفیه و جداسازی شود.

فاضلاب صنعتی معادن

فاضلاب های اصلی مرتبط با معادن، دوغاب های ذرات سنگ در آب هستند. این فاضلاب از شستشوی سطوح و جاده های حمل و نقل در اثر بارندگی و همچنین از روش های مختلف شستشو و درجه بندی سنگ به وجود می آیند. حجم فاضلاب تولیدی در هنگام بارندگی خصوصا در سایت های بزرگ بسیار بالا است. برخی از عملیات جداسازی تخصصی، مانند شستشوی زغال سنگ برای جدا کردن زغال سنگ از سنگ خام با استفاده از شیب های چگالی، می تواند باعث تولید پساب آلوده توسط هماتیت ریزگردها و مواد فعال کننده سطح شود. روغن ها و روغن های هیدرولیک نیز از آلودگی های رایج در معادن هستند. فاضلاب معادن فلزی و کارخانه های بازیابی سنگ معدن به طور حتم توسط مواد معدنی موجود در سازنده های سنگی خام آلوده می شوند. به دنبال خرد کردن و استخراج مواد مطلوب، مواد نامطلوب ممکن است در فاضلاب معادن دیده شود. برای معادن فلزی، پساب تولیدی شامل فلزات ناخواسته مانند روی و سایر مواد مانند آرسنیک می باشد. استخراج فلزات با ارزش بالا مانند طلا و نقره ممکن است لجن های حاوی ذرات بسیار ریز را ایجاد کند که در آن حذف فیزیکی آلاینده ها مشکل است.

فاضلاب صنایع غذایی

فاضلاب تولید شده از عملیات کشاورزی و غذایی دارای ویژگی های متمایز است که آن را از فاضلاب شهری و دیگر فاضلاب های صنعتی جدا می کند.

فاضلاب صنعتی صنایع غذایی، فاضلابی با قابلیت تجزیه بیولوژیکی و غیر سمی است که دارای غلظت بالای BOD و جامدات معلق TSS می باشد. به دلیل تفاوت در میزان BOD و PH در پساب صنایع غذایی از جمله محصولات گیاهی، حیوانی و همچنین به دلیل تنوع و ماهیت فصلی محصولات غذایی پیش بینی و تخمین پارامترهای این نوع فاضلاب دشوار می باشد.

فرآوری محصولات غذایی از مواد خام اولیه به مقدار زیادی آب نیاز دارد. به عنوان مثال شستن سبزیجات و میوه جات باعث تولید فاضلابی با مقادیر بالای جامدات محلول و معلق می شود.

کشتار و فرآوری محصولات حیوانی نیز حجم بالایی از مواد آلی و مایعاتی مانند خون را ایجاد می کند. همچنین این فاضلاب ها به دلیل وجود آنتی بیوتیک و هورمون های استفاده شده دارای آلایندگی بالایی هستند.

 فرآوری محصولات غذایی سبب تولید فاضلابی با میزان BOD بالا، جامدات معلق، جامدات محلول و آلاینده های دیگر را ایجاد می کند که قبل از تخلیه به محیط زیست بایستی تصفیه و آلاینده های مخرب آن حذف گردد.

روش تصفیه فاضلاب صنعتی

جهت تصفیه فاضلاب های صنعتی روش های مختلفی وجود دارد تا آلاینده های موجود در آن را حذف نمایند. در زیر به برخی از روش های مورد استفاده در تصفیه فاضلاب صنعتی می پردازیم:

1- حذف مواد جامد

بیشتر مواد جامد را می توان با استفاده از تکنیک های ته نشینی ساده حذف کرد. مواد جامد و جامدات بسیار ریز با چگالی نزدیک به چگالی آب مشکلات خاصی را ایجاد می کنند. در چنین مواردی ممکن است فیلتراسیون یا اولترافیلتراسیون لازم باشد. اگرچه ممکن است از فرآیند های انعقاد و لخته سازی با نمک های آلوم یا افزودن پلی الکترولیت ها استفاده کرد.

2- حذف روغن و چربی

واحد چربی گیری، واحد جداسازی روغن و آب است که در بسیاری از صنایع استفاده می شود. بسیاری از روغن ها را می توان با استفاده از دستگاه های جدا کننده  از سطح فاضلاب جدا و حذف کرد. یک روش قابل اعتماد و ارزان برای حذف روغن، چربی و سایر هیدروکربن ها از آب،  استفاده از اسکیمرهای سطح می باشد که تا حدود زیادی چربی را حذف می کنند. در مواقع دیگر ، اسکیمینگ یک روش مقرون به صرفه برای از بین بردن بیشتر روغن قبل از استفاده از فیلترهای غشایی و فرآیندهای شیمیایی است. اسکیمرها از گرفتگی زودرس فیلترها جلوگیری کرده و هزینه های جانبی را کاهش می دهند.

3- چربی گیر به روش API

فاضلاب های صنایع بزرگ مانند پالایشگاه های نفت، کارخانه های پتروشیمی، کارخانه های شیمیایی و کارخانه های فرآوری گاز طبیعی معمولاً حاوی مقادیر ناخالص روغن و مواد جامد معلق هستند.این صنایع از دستگاهی استفاده می کنند که به عنوان جدا کننده آب و روغن API شناخته می شود و برای جدا کردن روغن و مواد جامد معلق از پساب فاضلاب آنها طراحی شده است. جداکننده API یک دستگاه تفکیک گرانش است که با استفاده از قانون استوکس برای تعریف سرعت افزایش قطرات روغن بر اساس تراکم و اندازه آنها طراحی شده است. این طرح بر اساس اختلاف وزن مخصوص بین روغن و فاضلاب است زیرا این اختلاف بسیار کمتر از اختلاف وزن مخصوص بین مواد معلق و آب است. مواد جامد معلق به صورت لایه رسوبی به قسمت پایین جدا کننده می نشیند، روغن به بالای جدا کننده بالا می رود و فاضلاب تمیز شده لایه میانی بین لایه روغن و مواد جامد است.

4- چربی گیری به روش CPI

چربی گیر CPI جداکننده هایی با صفحات مورب، مشابه جداکننده های API هستند. صفحات مورب داخل چربی گیر سطح بیشتری برای چسباندن قطرات روغن معلق را فراهم می کنند. میزان حذف و جداسازی روغن به وزن مخصوص بین روغن معلق و آب بستگی دارد. با این حال، صفحات موازی درجه جدایی روغن و آب را افزایش می دهند.

تصفیه بیولوژیکی فاضلاب صنعتی

با استفاده از فرآیندهای متداول تصفیه فاضلاب صنعتی مانند لجن فعال، صافی چکنده و دیگر فرآیند های تصفیه فاضلاب می توان فاضلاب صنعتی را تصفیه نمود. فاضلاب های صنعتی دارای رنج گسترده ای BOD و COD  هستند که برای تصفیه و حذف مواد آلی از روش های بیولوژیکی بی هوازی و هوازی استفاده می شود. در صورتی که فاضلاب صنعتی حاوی غلظت بالای مواد شوینده، آنتی بیوتیک، سموم و آفات کش و مواد سمی باشد تصفیه بیولوژیکی فاضلاب با دشواری هایی همراه خواهد بود. در این حالت بهتر است با روش های شیمیایی و استفاده از روش احیا، این مواد را به مواد قابل تصفیه بیولوژیکی تبدیل کرد.

تصفیه مواد آلی ویژه فاضلاب صنعتی

تصفیه مواد آلی مصنوعی شامل حلال ها، رنگ ها، داروها، سموم دفع آفات، محصولات کک زنی و غیره بسیار دشوار است. جهت تصفیه این نوع مواد به روش های تخصصی نیاز است. این روش ها شامل فرآیند اکسیداسیون پیشرفته، تقطیر، جذب، لجن زنی، سوزاندن، تصفیه شیمیایی یا الکتروشیمیایی فاضلاب است .برخی از مواد مانند برخی از مواد شوینده ممکن است قابلیت تخریب بیولوژیکی را داشته باشند و در چنین مواردی می توان از یک شکل تصفیه شده فاضلاب استفاده کرد.

مراحل تصفیه فاضلاب صنعتی

تصفیه اسید و قلیا در فاضلاب صنعتی

اسیدها و مواد قلیایی معمولاً در شرایط کنترل شده خنثی می شوند.خنثی سازی غالباً رسوبی ایجاد می کند که به علت سمی بودن به تصفیه نیاز دارد. در برخی موارد، گازها ممکن است نیاز به تصفیه جریان گاز داشته باشند. برخی از اشکال دیگر تصفیه معمولاً پس از خنثی سازی مورد نیاز است.

تصفیه مواد سمی

مواد سمی شامل بسیاری از مواد آلی، فلزات (مانند روی، نقره، کادمیوم، تالیوم و غیره) اسیدها، مواد قلیایی، عناصر غیر فلزی (مانند آرسنیک یا سلنیوم) در برابر فرآیندهای بیولوژیکی مقاوم هستند، مگر اینکه خیلی رقیق باشند. فلزات اغلب می توانند با تغییر pH یا با استفاده از سایر مواد شیمیایی رسوب کنند.

با این حال، بسیاری از آنها در برابر تصفیه مقاوم هستند و ممکن است بسته به غلظت آنها در فاضلاب به روش های ویژه ای نیاز داشته باشند.

مواد آلی محلول موجود در فاضلاب را می توان با استفاده از فرایندهای اکسیداسیون پیشرفته تصفیه و حذف کرد.

مزایای تصفیه فاضلاب صنعتی

تصفیه فاضلاب صنعتی گامی موثر در صرفه جویی در مصرف آب در صنایع است. با تصفیه فاضلاب و باز چرخش آن، باعث کاهش مصرف آب و حفظ محیط زیست می گردد. دیگر مزایای تصفیه فاضلاب صنعتی عبارتند از:

طراحی و اجرای سیستم تصفیه فاضلاب صنعتی

شرکت پاکان پالایش البرز طیف وسیعی از سیستم های تصفیه آب و تصفیه فاضلاب صنعتی را برای کلیه صنایع عمده از جمله مواد غذایی و آشامیدنی، خودرو، معدن، داروسازی، پتروشیمی را طراحی و اجرا می نماید. کارشناسان این شرکت با توجه به نوع فاضلاب و میزان آلایندگی آن راه حل ها و فرآیندهای مناسب را ارائه می دهند. روش تصفیه با توجه به سطح تصفیه مورد نیاز ممکن است شامل تصفیه شیمیایی، تصفیه بیولوژیکی هوازی و بی هوازی، فیلتراسیون و فرآیند های غشایی باشد.

جهت کسب مشاوره رایگان و اطلاع از روش های تصفیه فاضلاب صنعتی با کارشناسان شرکت ما تماس حاصل نمایید.

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

جدید ترین مقالات

مطالب تصفیه فاضلاب

مطالب تصفیه آب

به بالا بروید